Choroba uogólniona

dr n. med. Wojciech Wysocki
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Krakowie

Nowotwory złośliwe mają zdolność do tworzenia przerzutów, czyli do formowania nowych, wtórnych ognisk nowotworu w innych częściach ciała. Istnieje wiele teorii tłumaczących to zjawisko, niemniej niezależnie od szczegółowych mechanizmów komórki z ogniska pierwotnego (guza) przedostają się do krwi albo do chłonki (limfy) i wraz z jej prądem wędrują po całym organizmie. Dzięki swoim cechom komórki te mogą opuścić naczynia krwionośne lub chłonne, wydostając się do przestrzeni pozanaczyniowej. Oczywiście większość komórek nowotworu ginie podczas tej wędrówki (przeżywa 1-10 komórek spośród 1 mln). Jednak te, które przeżyją, po opuszczeniu naczynia mogą zacząć się dzielić, tworząc w ten sposób nowe ognisko nowotworu złośliwego (ognisko wtórne, inaczej przerzut).

Przerzut nowotworu złośliwego może rozwijać się zarówno w węzłach chłonnych, jak i w innych narządach. Najczęstsze lokalizacje przerzutów to regionalne węzły chłonne (a więc węzły, które znajdują się w sąsiedztwie ogniska pierwotnego; np. dla raka piersi to pachowe węzły chłonne, dla czerniaka skóry uda to pachwinowe węzły chłonne, dla raka żołądka to okołożołądkowe węzły chłonne; takie stadium zaawansowania nowotworu nazywa się „regionalnym”). Przerzut może także się rozwijać w narządach odległych – najczęściej w wątrobie, płucach, mózgu, kościach. Takie stadium zaawansowania nowotworu złośliwego określa się jako „systemowe” albo „uogólnione”.