Dieta w walce z rakiem

Jaki sposób na zdrowie?

Produkty i potrawy, które wybieramy i spożywamy każdego dnia mogą mieć wpływ na nasze ryzyko zachorowania na raka nie tylko pośrednio, wpływając na naszą masę ciała, ale bezpośrednio poprzez składniki zawarte w pożywieniu. Badania naukowe wykazały, że osoby, których dieta bogata jest w owoce i warzywa oraz w produkty pełnoziarniste, a jednocześnie znajdują się w niej jedynie niewielkie ilości czerwonego mięsa i soli, mają niższe ryzyko zachorowania na raka. Ponadto prawidłowa dieta pomaga wydłużyć życie osób po diagnozie nowotworowej (raka piersi i raka jelita grubego).

Zależności pomiędzy odżywianiem a ryzykiem raka są bardzo złożone. Każdego dnia spożywamy tysiące składników, które mogą wpływać na powstawanie procesu nowotworowego, zatem nie jest możliwe przypisanie szczególnych właściwości jakiemuś pojedynczemu produktowi lub składnikowi. Na ryzyko zachorowania na raka ma wpływ kombinacja spożywanych pokarmów, ich ilość, ale również na przykład pora dnia, o której siadamy do posiłku.

Co to znaczy „jedz zdrowo”?

Prawidłowy sposób odżywiania to taki, w którym znajduje się odpowiednia ilość właściwie zbilansowanych produktów dostarczających wszystkich niezbędnych składników odżywczych i mikroelementów, których organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania. Co to oznacza w praktyce? Jedz głownie produkty pochodzenia roślinnego – warzywa i owoce przynajmniej kilka razy dziennie, produkty jak najmniej przetworzone, bogate w białko rośliny strączkowe, takie jak fasola, groch, ciecierzyca, soczewica.

Wybieraj pieczywo i makarony pełnoziarniste. Pamiętaj, że orzechy i nasiona, np. słonecznika czy dyni, są doskonałym uzupełnieniem właściwie skomponowanej diety i jednocześnie dostarczają tzw. dobrych tłuszczów i wielu mikroelementów. Unikaj słodzonych napojów, produktów wysoko przetworzonych, tj gotowych zup i sosów, produktów w proszku, produktów typu fast food, ograniczaj wysokokaloryczne przekąski pełne cukru lub soli.

Jeśli jesz mięso, wybieraj chude oraz jak najmniej przetworzone. Nie zapominaj o jedzeniu ryb. Czytaj skład produktów, które kupujesz; unikaj tych, które zawierają dużo konserwantów (oznaczonych najczęściej literą E), polepszaczy smaku, sztucznych barwników i aromatów. Im więcej tych składników na liście, tym większe prawdopodobieństwo, że jest to produkt wysoko przetworzony. Jeśli cukier lub sól występują na jednej z pierwszych pozycji na liście składników, oznacza to, że ich zawartość w produkcie jest wysoka. Warto ograniczyć spożycie takich produktów.

W jaki sposób warzywa chronią przed rakiem?

Warzywa i owoce, oprócz potrzebnych naszemu ciału witamin i mikroelementów zawierają antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze. Substancje te zwalczają wolne rodniki, które mogą uszkadzać komórki i rozpoczynać proces powstawania nowotworu.

Co to jest produkt pełnoziarnisty?

Pełnoziarniste pieczywo czy makaron zostały wytworzone z mąki, która powstała z ziaren niepozbawionych zewnętrznych warstw. Dzięki temu produkty te są bogate w błonnik i nie powodują gwałtownego skoku poziomu cukru we krwi po ich spożyciu. Powoduje to szybsze zaspokojenie głodu mniejszą ilością pożywienia, co pomaga w zachowaniu prawidłowej masy ciała. Ponadto błonnik odgrywa istotna rolę w procesie przemiany materii.

Mięso czerwone, czyli jakie?

Mięso czerwone to mięso zwierząt hodowlanych, innych niż drób, zatem wołowina, wieprzowina, baranina etc. Badania naukowe wykazały, że spożywanie zbyt dużych ilości czerwonego mięsa może zwiększać ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. Zaleca się, aby spożywać nie więcej niż 500 g czerwonego mięsa tygodniowo. Trzeba również pamiętać, że nie służą nam przetworzone produkty mięsne, czyli takie, które powstają w procesie wędzenia, suszenia czy zastosowania środków konserwujących (np. kiełbasa, szynka, bekon, salami inne).

Dlaczego zamiast napojów słodzonych wybrać wodę?

Dieta bogata w cukier może promować proces nowotworowy, np. poprzez zwiększenie produkcji insuliny. Badania naukowe dowodzą, że spożywanie słodzonych napojów może zwiększać ryzyko zachorowania na raka trzustki.

zdjęcia: Aida Kugler

opracowano na podstawie:

Europejski Kodeks Walki z Rakiem – IV edycja czyli 12 sposobów na zdrowie

                *              *               *

Europejski Kodeks Walki z Rakiem powstał przy współpracy Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów w Centrum Onkologii-Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Zakład ten od wielu lat prowadzi działania w całej Polsce z zakresu prewencji pierwotnej nowotworów. Jednym z jego głównych działań jest popularyzowanie zapisów Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem.

     Także od lat zapisy tego kodeksu znajdują odzwierciedlenie na łamach biuletynu stowarzyszenia „Gladiator”.